تحول دیدگاه اصلاح‌طلبان بخارا در مسائل نظری و عملی قدرت سیاسی

author

  • عبدالله رهنما استادیار
Abstract:

یکی از مسائل مهمی که چه در زمان شوروی و چه پس از استقلال تاجیکستان در جدیدیه‌شناسی تاجیک مورد بحث است، نظر جدیدان دربارۀ سیاست و حاکمیت سیاسی است. بررسی منابع موجود در موضوع جدیدیه نشان می‌دهد کوشش‌هایی که برای ارزیابی دیدگاه جدیدان دربارۀ مسائل فرهنگی و سیاسی به عمل آمده، هرگز نتوانسته است ماهیت واقعی این حرکت را نشان دهد. در این مقاله با درنظر گرفتن جهان‌بینی جدیدان، دیدگاه‌های بی‌واسطة آن‌ها دربارۀ مسئله‌های حاکمیت سیاسی بررسی شده و با تحلیل تعلیمات جدیدان بخارا دربارۀ حاکمیت سیاسی و ماهیت و خصوصیت‌های آن نتایجی بدین شرح به‌دست آمده است: ۱. دشواری تحلیل دیدگاه‌های جدیدان به‌دلیل در دسترس نبودن آثار آن‌ها؛ ۲. بی‌توجهی  جدیدان به موضوعات نظری مثل سرچشمۀ قدرت سیاسی، ماهیت حاکمیت و...؛ ۳. تأکید جدیدان در آغاز کار بر پیوند حاکمیت با عدالت و شریعت اسلامی و گرایش آن‌ها در مراحل بعد به نظریۀ تشکیل دولت و حاکمیت سیاسی براساس ملت؛ ۴. رواج پدیده‌های مهم سیاسی همچون محفل سیاسی، حزب سیاسی، برنامۀ حزبی و... برای نخستین بار ازسوی جدیدان و ورود فعالیت سیاسی تاجیکان به مرحلۀ معاصر؛ ۵. برگزیدن نظام سلطنت امارتی به‌عنوان مدل ایدئال حاکمیت در مراحل اول فعالیت جدیدان؛ ۶. گرایش به جمهوری‌خواهی در مراحل بعدی و پس از اطمینان از اصلاح‌ناپذیری حکومت بخارا؛ ۷. قائل شدن اختیارات وسیع برای شاخه‌های حاکمیت دولتی، انتخاب رهبریت اجراییه ازسوی شورا و حاکمیت قانون‌گذار ازطرف مجلس و حاکمیت قضایی ازجانب قضات انتخابی در نظام جمهوری تاجیکان؛ ۸. تأسیس دولت ملی تاجیکی ازطرف نمایندگان جدیدیه؛ ۹. استفاده از مفهوم گرافیک یا خط تحول فکری جدیدان برای تبیین ماهیت دینامیکی دیدگاه‌های آن‌ها و استفاده از مفهوم رنگین‌کمان یا طیف افکار سیاسی آن‌ها برای تبیین دیدگاه‌های شاخه‌های مختلف.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

تحول دیدگاه اصلاح طلبان بخارا در مسائل نظری و عملی قدرت سیاسی

یکی از مسائل مهمی که چه در زمان شوروی و چه پس از استقلال تاجیکستان در جدیدیه شناسی تاجیک مورد بحث است، نظر جدیدان دربارۀ سیاست و حاکمیت سیاسی است. بررسی منابع موجود در موضوع جدیدیه نشان می دهد کوشش هایی که برای ارزیابی دیدگاه جدیدان دربارۀ مسائل فرهنگی و سیاسی به عمل آمده، هرگز نتوانسته است ماهیت واقعی این حرکت را نشان دهد. در این مقاله با درنظر گرفتن جهان بینی جدیدان، دیدگاه های بی واسطه آن ها...

full text

تحلیل عقل نظری و عقل عملی از دیدگاه استاد حائری

از آن‌جا که اخلاق یکی از اقسام حکمت عملی است، دیدگاه فیلسوفان اسلامی در تفسیر عقل نظری و عقل عملی اهمیت به‌سزایی دارد. این مقاله بر آن است تا تمایز عقل نظری و عقل عملی از دیدگاه استاد حائری را بررسی کند. برای ریشه‌یابی نظر وی، در ابتدا آرای فیلسوفانی چون فارابی، ابن‌سینا، قطب‌الدین رازی، ملاصدرا و سبزواری در باب تمایز عقل نظری و عقل عملی مطرح شده است. و پس از اشاره به نظر حائری در این زمینه، ب...

full text

تبیین نظری کارکردهای قدرت سیاسی در فضای شهری

همواره تبیین علت تغییرات و چگونگی ظهور نمادها و فرایندهای موجود در فضای شهری از جمله مباحث مورد مطالعه در این ساحت علمی بوده است. یکی از مهم‌ترین سرچشمه‌های ساخت و تغییر فضا؛ نقش‌آفرینی بازیگران و نهادهای سیاسی با اتکا به مستندات سیاسی ‌است. به‌طوری‌که شهرها نیز یکی از مهم‌ترین پدیده‌های انسان‌ساخت در فضای جغرافیایی ‌می‌باشند که فرایندها و نمودهای فضایی آن کاملاً تحت تأثیر قدرت سیاسی حاکم و ایدئ...

full text

سیر تحول GIS(2): چهارچوبه نظری و عملی در برنامه ریزی چشم انداز

Carl Steinitz در ادامه سخنرانی­ اش در EGIS 93 به بیان متدلوژی پروژه­ ای برای برنامه ­ریزی چشم انداز می­ پردازد. پس از گذشت قریب به 25 سال از کاربرد GIS در بسیاری از پروژه­ های، در سال 1990 به این نتیجه رسیدم که برای تداوم این کار یک ساختار مشترکی وجود دارد و مقاله کوتاهی تحت عنوان «چهارچوبی برای تئوری» در مجله چشم انداز اکتبر 1990 به تحریر درآوردم و در طی سه سال گذشته این چهارچوب و قالب تئوری،...

full text

مسائل نظری و عملی تنظیم «کلیات» میرسیدعلی همدانی به حروف سیریلیک

در این مقاله براساس آثار تاکنون شناخته‌شدۀ سیدعلی همدانی، دست‌خط‌های آثارخانۀ میراث‌ ادبی و آثار خطی به نام میرسیدعلی همدانی مورد بررسی قرار گرفته و دربارۀ مسائل نظری و عملی ترتیب دادن «کلیات» میرسیدعلی همدانی به حروف سیریلیک نکاتی ذکر شده است. طبق تحقیقات انجام‌شده، بعضی اثرهای میرسیدعلی در میان اهل سواد جمهوری تاجیکستان موجود بوده؛ اما بسیاری از دست‌خط‌ها در سال‌های سلطۀ حکومت شوروی نابود، پن...

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


Journal title

volume 10  issue 23

pages  49- 78

publication date 2009-06-01

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023